Данғара туманида яшовчи Завқиддин Сайдуллаев (исм-шарифлари ўзгартирилган) ва қўқонлик Асроржон Асқаров ўсмирлик даврларида, уста-косиб Умрбек Эшматовга шогирд тушган пайтларида танишишган. Улар косибчиликнинг сир-асрорларини қанчалик эгаллашгани бизга номаълум. Аммо иккаласининг дунёқараши ва ҳаёт йўли икки хил.

Аниқроқ айтадиган бўлсак, Асроржон ҳалол меҳнат – пешона тери билан кун кечириб келади. Завқиддин эса ҳеч қаерда ишламади. Оқибатда 2021 йилда бир йўла 3 та жиноятга қўл урди. Яъни фирибгарлик, ўғирлик ва транспорт воситасини олиб қочиш жиноятларини содир этгани боис суд уни Жиноят кодексининг 168, 169 ва 267-моддаларининг 1-қисми билан айбдор деб топиб, кодекснинг 57, 59, 61-моддалари тартибида 3 йил 6 ой муддатга озодликдан маҳрум этган. Жиноят ишлари бўйича Олмалиқ шаҳар судининг 2022 йил 27 сентябрдаги ажримига мувофиқ эса кодекснинг 74-моддаси 3-қисми «б» банди асосида ўталмай қолган 2 йил 3 ой 16 кун озодликдан маҳрум қилиш жазоси шу муддатга ахлоқ тузатиш ишлари жазосига алмаштирилган. Бироқ бу бағрикенгликдан ўзига тегишли хулоса чиқармаган йигит жазони ўташдан бўйин товлаган. Пировардида жиноят ишлари бўйича Данғара туман судининг 2023 йил 14 июндаги ажрими билан Жиноят кодексининг 46-моддаси 4-қисми тартибида ўталмай қолган 1 йил 10 ой 14 кун ахлоқ тузатиш ишлари жазоси шу муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазосига алмаштирилган. Лекин 2023 йил 27 июль куни Фарғона вилоят судининг апелляция инстанцияси суднинг юқоридаги ажримини бекор қилган. Жиноят ишлари бўйича Қўқон шаҳар судининг 2023 йил 18 август кунги ажримига биноан, ахлоқ тузатиш ишлари жазосини ўташни давом эттириш белгиланган.

Буни қарангки, З.Сайдуллаев судма-суд юрган кунларида яна жиноятга қўл урган. Гап шундаки, А.Асқаров 2023 йил 12 август куни соат 20:00ларда «Matiz» автомашинасида киракашлик қилиб юрган вақтида Завқиддин қўнғироқ қилади.

–Оғайни, фарзандли бўлдим. «Роддом»га келгин, шу ердаман,-дея Асроржонни Данғара туман марказий шифохонасига чақиради у.

Бинобарин, А.Асқаров айтилган манзилга етиб боради.

–Бугун жуда хурсандман. Сен машинангда мени айлантириб юргин, хизмат ҳақингни тўлайман,-деб илтимос қилади З.Сайдуллаев «Matiz»га ўтиргач.

Шундан сўнг Завқиддин машинага бензин қуйиб беради. Кейин икковлон ҳунар ўргатган устозлари Умрбек Эшматовникига боришади. Албатта, хонадон соҳиби эски шогирдларини илиқ қарши олиб, ҳовлига бошлайди. Ёз фасли бўлгани боис устоз-шогирдлар сўрида суҳбатлашиб ўтиришади.

Тахминан ярим соат ўтиришгач Завқиддин ўриндиқда қолиб кетган сигаретини олиб келиш учун машина калитни сўрайди оғайнисидан. У «Matiz» калитини олиб кўчага чиқадида, машинани номаълум томонга олиб қочади.

Умрбек ака ва Асроржон унинг қайтиб кирмаганидан ҳайрон бўлиб, кўчага чиқишади. Қарашсаки, машина ҳам, З.Сайдуллаев ҳам йўқ. Шу боис А.Асқаров дарҳол унинг уяли телефонига қўнғироқ қилади. Аммо телефонини аллақачон ўчириб қўйганди Завқиддин. Шу боис Асроржон унга «SMS» хабар юбориб, машинани қайтариб беришини талаб қилади. Бироқ хадеганда жавоб бўлавермайди. Бундан ташвишга тушган устоз-шогирд машинани қидириб, дастлаб Данғара туман туғруқ бўлимига, сўнг З.Сайдуллаевнинг уйига боришади. Лекин топишолмайди. Охир-оқибат А.Асқаров тоқати-тоқ бўлиб, вилоят ИИБнинг «102» қисқа рақамига мурожаат қилади.

Тунги соат 03:00ларда Завқиддиндан Асроржонга «SMS» хабар келади. Мазкур хабарида у машинани Қўқон шаҳридаги «МEDIA PARK» савдо мажмуаси яқинида очиқ қолдириб кетганлигини ва эртага кўришишларини ёзганди. Шунинг учун А.Асқаров дарҳол ИИБ ходимларни ўша жойга бошлаб боради. Машина кўздан кечирилганда ичидан 100.000 сўм пул йўқолгани аниқланади. Қолаверса, ИИБ ходимлари планшет орқали текшириб кўриб, машина воситасида 2 та – 1.980.000 сўмлик жаримага тортиладиган маъмурий ҳуқуқбузарлик содир этилганини ҳам маълум қилишади жабрланувчига.

Шундан сўнг «қаҳрамон»имизга нисбатан жиноят иши қўзғатилади. Мазкур ишни кўриб чиққан жиноят ишлари бўйича Қўқон шаҳар суди уни Жиноят кодексининг 169-моддаси 3-қисми «а» банди ва 267-моддаси 2-қисми «а» банди билан айбдор деб топиб, кодекснинг 59, 60, 61-моддалари тартибида 10 йил 6 ой муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазосига маҳкум этди. Судланувчига жазо тайинлашда жиноят ишлари бўйича Қўқон шаҳар судининг 2021 йил 11 октябрдаги ҳукми билан тайинланиб, ўталмай қолган жазо муддати ҳам инобатга олинди.

Пўлатжон МАМАТУСМОНОВ,

жиноят ишлари бўйича Қўқон

шаҳар судининг судьяси