Андижонда маҳаллий кенгаш депутатларининг тинтув қилиниши ва бир депутатнинг дахлсизлиги ечилиши ўтган йилги Наманган воқеасини ёдга солди. Бир йил олдин Наманган шаҳар кенгаши депутатининг ички ишлар ходимлари босими остида қолгани, унинг дахлсизлигини ечиш учун прокурор тақдимнома киритгани анча муҳокамаларга сабаб бўлгани ҳамманинг эсида бўлса керак. Ўшанда бир гуруҳ Олий Мажлис депутатлари ҳам бу депутат ҳимояси учун муносабат билдиргандилар.
Энди бугунги эшитган воқеаларимиз анчадан бери жамиятда етилиб келган муаммони қалқитиб чиқарди. Бу ҳолат мамлакатда на Конституцияга, на бошқа қонун ҳужжатларига амал қилмаётган ходимларнинг, тизимнинг қиёфасини фош қилади. Бизда тийиб туриш механизми мавжуд, яъни уч ҳокимият бир-биридан устун эмас, бир-бирига босим ўтказмайди, ишига аралашмайди дейилади. Бироқ бизда маҳаллий кенгашлар раислари ҳокимлар бўлиб қолаверар экан ва улар мутлақ ҳоким бўлаверар экан, иккинчи ва учинчи ҳокимиятлар биринчи ҳокимият, яъни халқ ҳокимиятига босим ўтказаверади.
Бу масалалар қонунчиликнинг заиф нуқталарини кўрсатмоқда. Қонун чиқарувчи биринчи ҳокимият бу мамлакат парламентидир. Депутат сўровлари, мурожаатларига бепарволик, уларга жавоб бермаслик учун депутат тўғридан-тўғри раҳбарларни, мутасаддиларни судга беролмайди. Девон маъмурияти бу ишни амалга ошириши мумкин. Регламентда депутат сўровига 10 кундан ошмаган муддатда жавоб бериш шартлиги белгилангани билан, жавоб бермаса қандай жавобгарлик кутиши ва у қандай амалга оширилиши мавҳум. Демак, олдин депутат сўровларига бепарволик, масъулиятсизлик учун жавобгарликка тортиш механизмини тўғри йўлга қўйиб олишимиз керак. Ҳудудларга борганимда кўплаб маҳаллий кенгаш депутатлари мурожаат қилиб, худди шу масалани кўтардилар, яъни ўз сайловчиларига ёрдам бериш учун, халқ номидан гапириб, ўз вазифасини бажармаётган раҳбарни жавобгар қилиш учун уларда қудрат йўқлигин айтдилар.
Масаланинг айни шу юқорида тилга олинган жиҳатлари депутатни чеклаб қўймоқда, халқ олдида мулзам қилмоқда. Айни паллада қонунчиликка ўзгартиришлар киритиш пайти келди.
Гулбаҳор САИДҒАНИЕВА,
Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутати