Бола хонадон қувончи. Унинг туғилиши шодлик. Ҳар бир ота-онага дилбанди туғилгач катта масъулият юкланади. Аввало, фарзандига чиройли исм танлайди. Болага илк ҳужжат — туғилганлик ҳақидаги гувоҳнома олади. Бор меҳру муҳаббатини, қалб қўрини бағишлайди. Аммо ҳамма ота-она ҳам баравар эмас. Айримлар ҳатто боласига туғилганлик ҳақидаги гувоҳномани олишга иккинчи даражали масала деб қарайди.
Яқинда, бир аёл идорамизга кириб келди. Айтишича, бир фарзанди 16, иккинчиси эса 10 ёш экан. Уларга ҳалигача туғилганлик ҳақидаги гувоҳнома олмаган экан. Оқибатда, болалар сарсон. Айрим ҳуқуқларидан фойдалана олмай келган. Эътибор беринг, туғилганлик ҳақидаги далолатнома ёзувини ўз вақтида расмийлаштирмаслик оқибатида боланинг ҳуқуқ ва эркинлиги поймол бўлиши мумкин. Масалан, ўз вақтида тиббий ёрдам кўрсатилмаслиги, мактабгача таълим муассасасига ва умумий таълим мактабларига жалб этилмасдан қолган ҳолатлари ҳам мавжуд. Шунингдек, гувоҳномасиз паспорт олиш ҳам мумкин эмас. Бу эса, ўз навбатида, бола жамиятда ўз ўрнини топишида қийинчилик туғдиради.
Юқорида таъкидлаганим каби муаммоларга дуч келган аёл охири бизга мурожаат қилишга мажбур бўлганини айтди. Берилган ҳуқуқий ва амалий кўмак боис, ака-сингилларнинг туғилганлик гувоҳномалари расмийлаштириб берилди.
Мақоламиз сўнггида, туғилганлик ҳақидаги гувоҳнома олиш учун қандай ҳужжатлар зарурлиги билан таништирамиз.
Туғилганлик ҳақидаги ариза билан бола туғилган кундан бошлаб бир ой муддат ичида ФҲДЁ бўлимига мурожаат қилиши мумкин. Агар бола республика ҳудудидан ташқарида туғилган бўлса, уни рўйхатга қўйиш Ўзбекистоннинг ўша мамлакатдаги консуллик муассасалари томонидан амалга оширилади. Бола туғилганлиги ҳақидаги ариза ота-онасининг ёки улардан бири, алоҳида ҳолларда эса қариндошлари, қўшнилари, тиббиёт муассасалари маъмурияти, ички ишлар ёки васийлик ва ҳомийлик органлари томонидан берилиши мумкин. Туғилганликни қайд этиш учун тиббиёт муассасасининг бола туғилганлиги тўғрисидаги тиббий маълумотномаси, ота-онанинг паспорти ёки уларнинг ўрнини босувчи ҳужжатлар, никоҳ тузилганлигини тўғрисидаги гербли гувоҳнома ёки оталикни белгилаш ҳақидаги ариза, ёхуд никоҳда бўлмаган онанинг аризаси тақдим этилади. Боланинг туғилганлигини қайд этишда унга фамилияси ота-онасининг келишувига кўра, ота ёки онанинг фамилияси, боболаридан бирининг ёхуд отанинг исми бўйича берилади. Келишув бўлмаган тақдирда низолар васийлик ва ҳомийлик органи, консуллик округида эса консул томонидан ҳал этилади. Болага исм ота-онанинг розилигига кўра берилади. Болага қўшалоқ исм беришга йўл қўйилади.
Гулноза ПАРДАЕВА,
Янгийўл шаҳар ФҲДЁ бўлими мудираси