Гулбаҳор ОРТИҚХЎЖАЕВА,
Халқ депутатлари Чиноз туман кенгаши депутати:
— Депутатнинг дахлсизлик ҳуқуқи бузилиши қонунларнинг ишламаслигидан эмас, айнан кундалик иш фаолиятида ҳар куни қонун билан ишловчиларнинг қонунларни ҳурмат қилмаслигидан далолат! Бу масаланинг бир томони. Тортишган, қонун доирасида ҳақини талаб қилган, ҳар сессияда ўрнидан туриб дадил-далил фикр билдирган депутатни ҳокимлар хушламаслиги бор гап. Ҳокимларнинг депутатликка номзоди қўйилиши масаласини қонунан бекор қилиш зарурлигини ҳаётнинг ўзи тақозо қилмоқда. Лекин бу мавзуда жуда кўп гапирилса-да, қонуний ечим топганича йўқ!
Виждон тарозусига солиб кўрилса, депутатга бундай муносабат уни очиқ-ойдин хўрлашдир. Хўрлаш деганимнинг сабаби бор – ҳудудий кенгаш депутатининг иши тўла маънода жамоатчилик асосида, унинг ойлик маоши йўқ! Ўша депутат ҳоким ёки прокурордек катта маош олмайди. У халқнинг виждони, фақат халқ учун ишлайди! Ўзингизни унинг ўрнига қўйиб кўринг.
Сессияда эркин гапини айтолмаса, дахлсизлиги очиқ-ойдин оёқ ости қилинса, у нима учун ишласин?! Шу шароитда уни қонун ҳимоя қилмаса, қачон химоя қилади?!
Яна бир масала — депутатлик сўровига тайинли жавоб ололмаган депутат халққа нима десин? Халқнинг ишончини қозонаман, деган депутат бўзчининг мокисидек идорама идора сарсон. Ундан юқорироқ ташкилотга сўров чиқаради, бу ҳол давом этаверади. Депутатлик сўровларининг қонуний кучи бўлиши керак! Бунинг учун қонунчилигимизда алоҳида норма ишлаб чиқилса, сўровга тайинли жавоб қилмаган, чора кўрмаган амалдорга жазо тури бўлса, натижа ҳам кутилгандек бўлади. Ҳозирги шароитда бора-бора депутатнинг сайловчилари олдида ҳам, амалдорлар олдида ҳам ҳурмати қолмайди. Андижондаги воқеа бунинг ҳаётий исботи!
Ҳозир маҳаллий кенгашларда депутатларнинг одоб-ахлоқини назорат қилувчи доимий комиссиялар бор. Бу комиссиялар ўрнига депутатларнинг ҳуқуқини ҳимоя қилувчи комиссия тузилиши керак. Майли, ўша комиссия қонун доирасидан чиқиб кетган депутатнинг фаолиятини назоратга олсин, лекин дадил туриб депутатни ҳимоя қила билсин! Токи, сессияда депутат тинтув қилинмасин!
Ҳудудларда сайловчилари депутатдан ҳамма муаммосига ечим сўрайди. Ҳатто айрим маҳалла масъуллари ҳал қилса бўладиган нарсаларнинг ечимини ҳам халқ депутатдан сўрайди. Ўзини қафасдаги қушдай ҳис қилмаслиги учун депутатга таҳдид бўлмаслиги керак. Депутатга таҳдид қилганларга қонуний жазо берилиши шарт! Сабаби, ойлик маоши олмай, фидойилик билан ишлаб юрган депутатга таҳдид — халққа беҳурматлик дегани!
Хулоса ўрнида юқоридаги аянчли воқеага Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг қуйидаги фикрлари муносиб жавоб бўлади деб ўйлаймиз: Депутатга беписандлик – халққа беписандлик, деб баҳоланиши керак. Халқни ҳурмат қилмаган, депутатлик ваколатини амалга оширишга тўсқинлик қилган ҳар қандай мансабдор шахс қонун олдида жавоб беради.
“Инсон ва қонун” мухбири Хуршид СУЛТОНОВ ёзиб олди.