currencies image

12 780,14 UZS

11,84

usd

currencies image

13 980,20 UZS

19,34

eur

currencies image

133,11 UZS

1,96

ru



АсосийЯнгиликларСавдогарми ёки фирибгар?

Савдогарми ёки фирибгар?

Суд очерклари

calendar

30.05.2024

eye

255

Савдогарми ёки фирибгар?

Шаҳрихонлик Мухтор Зарипов(исм-фамилиялар ўзгартирилган)нинг 3 нафар вояга етмаган набираларига бундан роппа-роса 5 ой аввал бўлиб ўтган янги йил байрами татимади. Чунки болажонларнинг отаси Элдор Зарипов 2023 йилнинг 7 август куни қамоққа олинганди.

Хўш, сабаб?

Гап шундаки, Элдор тумандаги «Дилбар ун» савдо марказида ун маҳсулотларини сотиш билан шуғулланарди. Бундоқ олиб қараганда, топиш-тутиши ёмон эмасди. Аммо борган сари нафс ўпқон отиб, тадбиркорни савдо айланмаси қаноатлантирмай қўяди. Оқибатда ҳалол савдога фирибгарлик ва ғирромлик аралашади.

Дастлаб Э. Зарипов 2022 йил декабрь ойида фуқаро Ф. Мамажоновдан қарз сўрайди.

– Пул бериб турсангиз, «оптом» нархда ун олиб келардим. Кейин бир ҳафтага қолмай, қарзимни узаман.

Ф.Мамажонов эса ваъдага ишониб, бир ой мобайнида – 2023 йил 10 январга қадар 43 минг АҚШ доллари миқдорида қарз беради. Бироқ унфуруш йигит лафзида турмай, савдодан тушган пулларни шахсий эҳтиёжларига ишлатиб юборади.

Кейинги галда Элдор Зарипов қўшни Наманган вилоятининг Учқўрғон туманида истиқомат қилувчи И. Гулматовнинг қўйнини пуч ёнғоққа тўлдиради. Аниқроғи, бир ҳафта муддатда сотиб, пулини беришини ваъда қилган ҳолда 200 қоп «Эко маркс» навли, 48 миллион сўмлик ун маҳсулотини олиб кетади. Ҳақдорни ишонтириш учун 10 миллион сўм пул беради, холос. Қолган қарзини эса бир ҳафта тугул бир ойда ҳам қайтармайди. Негаки унни аллақачон сотиб, пулини ҳазм қилишга ҳам улгурганди.

Буни қарангки, Олтинкўл тумани «Меҳнат» маҳалласида яшовчи А.Абдужабборовнинг бошига ҳам худди И.Гулматовнинг куни тушади. Чунки Э.Зарипов уни ҳам аввалги усулда алдаб, 100 қоп уннинг 24 миллион сўм пулини олиб кетадию, лекин қайтаришни «унутиб» қўяди.

Бундан ташқари, фирибгар савдогар ўзининг маҳалладоши Л.Мамажоновдан ун олди-сотдиси учун 10 минг АҚШ доллари миқдорида қарз олади.

  • Пулингизни уч кунда қайтараман, – дея одатдаги ёлғон ишлатаркан, у.

Аслида Л.Мамажонов фуқаро Ф.Мамажоновнинг укаси бўлиб, бир маҳаллада яшасада, Элдорнинг устаси фаранг фирибгарга айланиб кетганидан бехабар эди. Шунинг учун 114 миллион 200 минг сўмга тенг 10 минг АҚШ долларини унфуруш йигитнинг қўлига икки қўллаб топширади. Берган пулини эса кейинчалик оёғи билан бориб ҳам қайтариб ололмайди.

Шу тариқа кунлар кетидан кунлар ўтиб, 2023 йил ҳам яримлаб қолади. Аммо Э.Зарипов ҳақдорларга қарзини қайтаришни хаёлига ҳам келтирмайди. Аксинча, 2023 йил 15 июнь қувалик таниши, тадбиркор У.Эшматовни лақиллатиб, 200 қоп – 49 миллион сўмлик унни олиб кетади. Маҳсулот пулини бўлса….

Шундан кейин А.Абдужабборов ва Л.Мамажоновлар ҳуқуқни муҳофаза қилувчи идорага мурожаат қилишади. Оқибатда тилга олинган ҳолатлар бўйича жиноят иши қўзғатилади. Жиноят ишлари бўйича Шаҳрихон туман суди эса Элдор Зариповни Жиноят кодексининг 168-моддаси 4-қисми «а» банди билан айбдор деб топиб, 8 йил муддатга озодликдан маҳрум этди. Шу билан бирга, суд ҳукмида судланувчидан жабрланувчилар – Л.Мамажоновга 123 миллион 451 минг сўм, Ф.Мамажоновга 269 миллион 740 минг сўм, И.Гулматовга 38 миллион сўм, У.Эшматовга 49 миллион сўм миқдоридаги моддий зарарни ундириш ҳам белгиланди.

Султонмақсуд ХОЛБОТИРОВ,

жиноят ишлари бўйича Шаҳрихон туман судининг судьяси

Улашиш:

Бошқалар

19-сентябр 2024, 14:21
13 710

Уй-жой учун субсидия олиш тартиби: муҳим 7 саволга жавоб

23 сентябрдан субсидия учун аризалар қабул қилиш бошланади. Ариза берувчи ўзининг даромади етмаса, унинг хоҳишига кўра, даромадлари ҳисоб-китобига яқин қариндошларининг ҳам даромадларини киритиши мумкин.


24-сентябр 2024, 13:17
2 309

Иш вақти ҳақида муҳим 8 саволга жавоб

Ходимга қисқартирилган иш вақти қўлланилганда унинг иш ҳақи камайтирилмайди.


16-сентябр 2024, 13:10
1 490

«Самосуд» учун қандай жавобгарлик бор?

Ҳар бир жамиятда барқарорлик ва ривожланиш тартиб-интизом, ҳуқуқлар ва эркинликларнинг таъминланганлиги, умуман олганда ҳуқуқлиликнинг қарор топгани билан баҳоланади. Азалий қонуният шу.


20-сентябр 2024, 13:18
1 445

Меҳнат шартномаси бўйича нималарни билиш керак? Муҳим қоидалар

Мазмунан меҳнатга оид муносабатларни тартибга соладиган фуқаролик шартномаларини тузиш тақиқланади. Яъни фуқаролик шартномасида меҳнат муносабатларига оид шартлар кўзда тутилмаслиги лозим.