1. Телефон рақам шахсга доир маълумотга киради

Шахсга доир маълумотлар – муайян шахсга тааллуқли бўлган ёки уни идентификация қилиш имконини берадиган, элек­трон тарзда, қоғозда ва (ёки) бошқа моддий жисмда қайд этил­ган ахборот.

Шунга кўра, шахсга доир маълумотлар қаторига шахснинг исм-фамилияси, паспорти (ID-карта) ва бошқа шахсий ҳужжатларида­ги қайдлар, туғилган санаси ва жойи, e-mail манзили, телефон рақа­ми, яшаш, ўқиш ва ишлаш жойлари, оилавий, ижтимоий ва мулкий ҳолати, қаерда таълим олгани, қайси касб эгаси эканлиги, даромади қанчалиги, физиологик ва биологик хусусиятлари каби маълумотлар киради.

2. Шахсга доир маълумотлардан баъзи ҳолларда фойдаланиш мумкин

Шахсга доир маълумотларга қуйидаги ҳолатларда ишлов бериш мумкин (Ишлов бериш деганда маълумотларни йиғиш, тизимлаштириш, сақлаш, ўзгартириш, тўлдириш, улардан фойдаланиш, бериш, тарқатиш, узатиш, эгасизлантириш ва йўқ қилиш тушунилади):

▪️ маълумот эгасининг розилиги бўлганида, масалан, Bringo, Yandex ва бошқалардан фойдаланганда;

▪️маълумот эгаси шартномага киришганда, Edu.uz портали орқали ўқишга ҳужжат топширганда;

▪️давлат органлари ёки бошқа субъектларнинг қонунчиликда белгиланган мажбуриятларини бажариш учун, масалан, сай­ловчилар рўйхатини шакллантириш, доимий рўйхатга олиш, паспорт ёки ID-карта бериш;

▪️ ма’лумот эгасининг ёки бошқа шахснинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш учун, масалан, суд жараёнларида, қарзни ундириш масалалари, “Uzimei”дан рўйхатдан ўтказиш ва ҳ.к.;

▪️ маълумот эгасининг ёки бошқа шахснинг ҳуқуқлари­ни амалга ошириш учун, масалан, ejarima.uz порталида маълумотлардан фойдаланиш;

▪️шахсга доир маълумотларга уларни мажбурий равишда эгасизлантириш шарти билан статистик ёки бошқа тадқиқот мақсадларида ишлов берилганда, масалан, Статистика агент­лиги томонидан маълумотларга ишлов бериш;

▪️маълумотлар ҳамма фойдаланиши мумкин бўлган ман­балардан олинган бўлса, масалан, ижтимоий тармоқлардаги, расмий веб-сайтлардаги маълумотлар.

3. Шахсга доир маълумотлардан бошқа мақсадларда фойдала­ниш мумкин эмас

Шахсга доир маълумотлардан фойдаланиш уларни йиғаётган­да айтилган мақсадларга мувофиқ бўлиши керак, масалан, давлат хизмати кўрсатиш жараёнида бошқа шахс маълумотларини билиб олиб унинг номидан кредит олиш ёки бошқа бир ҳаракат қилиши мумкин эмас. Шахсга доир маълумотларни бошқа учинчи шахсга бериш маълумот эгаси хоҳишига кўра амалга оширилади, агар маълумотлар бошқа шахсга берилганда, маълумот эгаси 3 кунда ёзма хабардор қилиниши керак.

Қуйидаги ҳолларда маълумот эгаси хабардор қилинмайди:

▪️ давлат органлари ваколатларини амалга ошираётганда;

▪️маълумотлар тарихий, статистик, социологик ёки илмий ма­қсадларда берилганда;

▪️шахсга доир маълумотлар ҳамма фойдаланиши мумкин бўлган манбалардан йиғилганда.

4. Шахсга доир маълумотларни эгасининг розилигисиз тарқатиш мумкин эмас

Маълумот эгасининг розилигисиз ҳамда қонуний асос бўлма­ганида шахсга доир маълумотларни ошкор этиш ва тарқатиш мумкин эмас.

Эркин фойдаланилиши мумкин бўлган ёки махфийликка риоя этишга доир талаблар татбиқ этилмайдиган маълумотлар ҳамма фойдаланиши мумкин бўлган маълумотлар ҳисобланади.

Аҳолини ахборот билан таъминлаш учун шахсга доир ма’лумотларнинг ҳамма фойдаланиши мумкин бўлган ман­балари (шу жумладан биографик маълумотномалар, телефон, манзил китоблари, ҳамма фойдаланиши мумкин бўлган электрон ахборот ресурслари) яратилиши мумкин.

Масалан, давлат ва хусусий ташкилотлар сайтларига жойлаштирил­ган ходимлар, раҳбарларга оид маълумотлар. Бундан ташқари, ижти­моий тармоқларга шахс ўзи жойлаган маълумотлар.

5. Шахсга доир маълумотларни тарқатганлик учун жавобгарлик бор

Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тўғрисида­ги ҳамда Жиноят кодекслари тегишли моддаларига биноан шахсга доир маълумотларни қонунга хилоф равишда йиғиш, тизимлаштириш, сақлаш, ўзгартириш, тўлдириш, улардан фойдаланиш, уларни бериш, тарқатиш, узатиш, эгасизлантириш ва йўқ қилиш, худди шунингдек ахборот технологияларидан фойдаланган ҳолда, шу жумладан Интернет жаҳон ахборот тармоғида Ўзбекистон Республикаси фуқароларининг шахсга доир маълумотларига ишлов берилаётганда жисман Ўзбекистон Республикаси ҳудудида жойлашган техник воситаларда ҳамда Шахсга доир маълумотлар базаларининг давлат реестрида белгиланган тартибда рўйхатдан ўтказилган шахсга доир маълумотлар базаларида шахсга доир маълумотларни йиғишга, тизимлаштиришга ва сақлашга оид талабларга риоя этмаслик жавобгарликка сабаб бўлади.

Шахсга доир маълумотлар тўғрисидаги қонунчиликни бузиш фуқароларга БҲМнинг 7 баравари, мансабдор шахсларга эса – 50 баравари миқдорида маъмурий жарима солишга сабаб бўлади.

Ушбу ҳаракатлар маъмурий жаримадан кейин содир этилса БҲМнинг 100 бараваридан 150 бараваригача жарима ёки 3 йил­гача муайян ҳуқуқдан маҳрум қилиш ёхуд 2 йилгача ахлоқ тузатиш ишлари билан жазоланади.