Тижоратда пора эвазига оғдириб олишда моддий қимматликларни бериш ҳам, мулкий хусусиятга эга хизматлар кўрсатиш ҳам ғайриқонуний хусусият касб этади.

Айбдор томонидан нодавлат тижорат ташкилотининг ёки бошқа нодавлат ташкилотининг мансабдор шахсига мазкур мансабдор шахснинг ўз ваколатларидан фойдаланган ҳолда содир этиши лозим ёки мумкин бўлган муайян ҳаракатни уни пора эвазига ўзига оғдириб олаётган шахс манфаатларини кўзлаб бажариши ёки бажармаслиги эвазига қонунга хилоф эканлигини била туриб, моддий қимматликлар берганлиги ёки уни мулкий манфаатдор этганлиги учун Жиноят кодексининг 192(9) -моддаси 1-қисми билан, шунингдек нодавлат тижорат ташкилоти ёки бошқа нодавлат ташкилоти мансабдор шахсининг ўз ваколатларидан фойдаланган ҳолда содир этиши лозим ёки мумкин бўлган муайян ҳаракатни уни пора эвазига ўзига оғдириб олаётган шахс манфаатларини кўзлаб бажариши ёки бажармаслиги эвазига қонунга хилоф эканлигини била туриб, моддий қимматликлар олганлиги ёки мулкий манфаатдор бўлганлиги учун Жиноят кодексининг 192(9) -моддаси 2-қисми билан ҳуқуқий баҳоланади.

Жиноят кодексининг 192(9)-моддасида тижоратда пора эвазига оғдириб олиш жазоси ҳақида тўхталиб ўтилган. Унга кўра, нодавлат тижорат ташкилотининг ёки бошқа нодавлат ташкилотининг мансабдор шахсига мазкур мансабдор шахснинг ўз ваколатларидан фойдаланган ҳолда содир этиши лозим ёки мумкин бўлган муайян ҳаракатни уни пора эвазига ўзига оғдириб олаётган шахс манфаатларини кўзлаб бажариши ёки бажармаслиги эвазига қонунга хилоф эканлигини била туриб, моддий қимматликлар бериш ёки уни мулкий манфаатдор этиш:

- БҲМнинг эллик бараваридан юз бараваригача миқдорда жарима;

- уч юз соатгача мажбурий жамоат ишлари;

- бир йилдан икки йилгача ахлоқ тузатиш ишлари;

- бир йилдан уч йилгача озодликни чеклаш;

- ёхуд уч йилгача озодликдан маҳрум қилиш жазоси билан жазоланади.

Бундан ташқари нодавлат тижорат ташкилоти ёки бошқа нодавлат ташкилоти мансабдор шахсининг ўз ваколатларидан фойдаланган ҳолда содир этиши лозим ёки мумкин бўлган муайян ҳаракатни уни пора эвазига ўзига оғдириб олаётган шахс манфаатларини кўзлаб бажариши ёки бажармаслиги эвазига қонунга хилоф эканлигини била туриб, моддий қимматликлар олиши ёки мулкий манфаатдор бўлиши:

- БҲМнинг эллик бараваридан юз бараваригача миқдорда жарима;

- уч юз соатдан уч юз олтмиш соатгача мажбурий жамоат ишлари;

- бир йилдан икки йилгача ахлоқ тузатиш ишлари;

- бир йилдан уч йилгача озодликни чеклаш;

- ёки уч йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.

Аҳмад Одилов,
"Адолат" миллий ҳуқуқий маркази 
масъул ходими