Ўзбекистон Адлия вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган “Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига интеллектуал мулк ҳимоясини кучайтиришга қаратилган ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикасининг Қонуни лойиҳаси Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутатлари томонидан биринчи ўқишда қабул қилинди.

“Қонун лойиҳасининг қабул қилиниши жамиятда интеллектуал мулк ҳуқуқига бўлган ҳурмат ҳиссини шакллантириш ва интеллектуал мулк эгаларинингмоддий манфаатларини ҳимоя қилиш, интеллектуал мулк соҳасидаги жавобгарлик чораларини кучайтириш орқали контрафакт маҳсулотларнинг айланмасига чек қўйиш ва аҳолининг, шу жумладан тадбиркорлик субектларининг интеллектуал мулк объектларини қонуний фойдаланиш бўйича масъулиятини янада оширишга хизмат қилади”, – дейилади хабарда.

Ушбу қонун лойиҳаси билан:

1) муаллифлик ҳуқуқи ва турдош ҳуқуқларни бузганлик учун маъмурий жарима миқдори оширилмоқда;

2) селекция ютуғига бўлган ҳуқуқни бузганлик учун маъмурий жавобгарлик киритилмоқда;

3) патентга оид (ихтиро, фойдали модель, саноат намунаси ва селекция ютуғи) ҳуқуқбузарликлар содир этишда фойдаланилган ашёларни мусодара қилиш қўшимча маъмурий жазо чораси сифатида киритилмоқда;

4) адлия органларининг контрафакт товарларни кўздан кечириш ва хатлаш ваколатлари киритилмоқда;

5) муаллифнинг шахсий номулкий ҳуқуқларини бузганлик учунжиноий жавобгарлик чоралари кучайтирилиб, бузилиши жавобгарликка сабаб бўладиган интеллектуал мулк объектлари доираси кенгайтирилмоқда;

6)интеллектуал мулк эгаларининг мулкий ҳуқуқларини(товар белгиси, ихтиролар, дастурий таъминот, саноат намунаси ва бошқаларга доир ҳуқуқлар) бузганлик учунжиноий жавобгарлик белгиланмоқда;

7) товар белгиси бўйича ишлаб чиқарилганконтрафакт маҳсулотлар ҳуқуқбузар ҳисобидан муомаладан олиб қўйилиши ва йўқ қилиниши назарда тутилмоқда.

Қонуннинг қабул қилиниши интеллектуал мулк ҳуқуқларини самарали ҳимоя қилинишига, контрафакт товарлар айланмасининг олдини олишга, хорижий инвестициялар оқимининг янада кўпайишига ҳамда Ўзбекистоннинг Жаҳон Савдо Ташкилотига аъзо бўлиш жараёнини тезлаштиришга хизмат қилади.

Маълумот учун, 2023 йилда судлар томонидан интеллектуал мулк объектлари ҳимоясига оид 240 дан ортиқ маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишлар кўриб чиқилиб, тегишли қарорлар қабул қилинган.

Интеллектуал мулк ҳимоясини янада кучайтиришга қаратилган қонун лойиҳасида:

Муаллифлик ҳуқуқи ва турдош ҳуқуқларни, шунингдек, саноат мулки обектларига бўлган ҳуқуқларни бузганлик учун жавобгарликни кучайтиришни назарда тутувчи тегишли ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш таклиф этилмоқда.

Ундан кўзланган асосий мақсад:

“Контрафакт маҳсулотларнинг айланмасига чек қўйиш ва интеллектуал мулк объектларидан қонуний фойдаланиш бўйича масъулиятини янада ошириш”, – дейилади хабарда.

Таҳлилларга кўра,сўнгги беш йилда интеллектуал мулкнинг тадбиркорлик фаолиятидаги фойдаланиш кўламининг ортиши ва айрим бизнес вакилларитомонидан ноҳалол тадбиркорлик фаолияти олиб борилиши сабабли бу йўналишдаги ҳуқуқбузарликлар сони кескин ошган. Жумладан, 2023 йилда судлар томонидан интеллектуал мулк объектлари ҳимоясига оид 249 дан ортиқ маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишлар кўриб чиқилиб, тегишли қарорлар қабул қилинган.

Ушбу қонун лойиҳаси билан Жиноят, Жиноят-процессуал, Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги ва Фуқаролик кодексларига муаллифлик ҳуқуқи ва турдош ҳуқуқларни, шунингдек, саноат мулки объектларига бўлган ҳуқуқларни бузганлик учун жавобгарликни кучайтиришни назарда тутувчи тегишли ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш таклиф этилмоқда.