Субсидияга ойлик даромад етмаса бошқанинг ойлигини қўшиб ҳисобласа бўладими? Бошланғич тўлов учун қанча субсидия берилади? Кимга қандай мурожаат қилиш керак? Пропискаси йўқ жойдан субсидия олса бўладими? Иккиламчи уйларга-чи? Субсидия борасидаги шу ва бошқа саволларга “Hudud24.uz” жавоб беради.
- Уй-жой учун субсидия нима?
Ипотека кредити асосида квартира сотиб олиш ёки уй (ҳовли) қуриш ва реконструкция қилишга бошланғич тўлов ва фоизларнинг бир-қисмини тўлаб бериш учун ажратиладиган маблағ.
- Субсидия олиш учун кимга мурожаат қилиш керак?
Субсидия олиш учун исталган давлат хизматлари маркази ёки ЯИДХП орқали ариза бериш мумкин.
Бунда анкета-ариза электрон тарзда тўлдирилади ва мазкур хизмат мутлақо бепул.
2023 йил учун субсидия ажратишга доир аризалар 2023 йил 1 майдан 2023 йил 1 декабргача қабул қилинади.
Бироқ жорий йил учун ажратилган субсидия тугаганида ариза қабул қилиш ҳам тўхтатилади.
Аризадаги маълумотлар солиқ органлари, тиббиёт бирлашмаси, ҳокимликлар, оила ва хотин-қизлар бўлимлари томонидан текшириб кўрилади.
Аризаларни кўриб чиқиш учун ҳоким ўринбосари бошчилигидаги комиссия тузилади.
- Субсидия кимларга берилади?
Субсидия даромади юқори бўлмаган фуқаролар ёки оилаларга берилади.
Бундай тоифадаги фуқаролар ёки оилаларнинг даромади қуйидагича бўлиши керак:
Қорақалпоғистон Республикаси ва вилоятларда МҲТEКМнинг 2,7 бараваридан
(2 млн 646 минг сўмдан) 8 бараваригача
(7 млн 840 минг сўмгача);
Тошкент шаҳрида эса МҲТEКМнинг 2,7 бараваридан
(2 млн 646 минг сўмдан) 9,2 бараваригача
(9 млн 16 минг сўмгача).
Фуқаролар субсидия олишда биргаликда қарз олувчи сифатида улар билан бирга яшамаётган ва яқин қариндоши бўлмаган бошқа шахсларни ҳам жалб қилиши мумкин.
Масалан, фуқаронинг ойлиги 1 млн бўлса, у субсидия олишга етмайди, шунда фуқаро бошқа уйда яшаётган холаси, аммаси, тоғаси ва бошқалар билан бирга субсидия олиши мумкин.
- Cубсидия ажратишда нималарга эътибор қаратилади?
Аризачиларга субсидия ажратиш масаласи ижтимоий мезонлар
(мезонлар билан батафсил бу ерда танишинг) асосида қўйилган баллар асосида аниқланади.
Ижтимоий мезонлар асосида 30
(жами 50 балдан) ва ундан юқори балл тўплаганларга субсидия берилади.
- Қайси ҳолатларда субсидия берилмайди?
Қуйидаги ҳолларда субсидия ажратиш рад этилади:
аризада кўрсатилган маълумотлар ижтимоий мезонларга мос келмаганда;
маълумотлар нотўғри ёки сохта бўлганда;
илгари имтиёзли ипотека кредитлари асосида квартира ёки уй-жой ҳамда субсидия олганлар ариза берганида;
жорий йилда ҳудуд учун ажратиладиган субсидия сони тугаганда;
ариза берувчи ва/ёки оиланинг ўртача ойлик даромади юқорида кўрсатилган даромаддан кўп ёки кам бўлганида.
Бошқа асослар билан рад этиш мумкин эмас, ариза рад этилганидан сўнг яна қайта мурожаат қилиш мумкин.
Субсидия олувчилар кўп бўлганда, дастлаб биринчи ариза берганларга субсидия ажратилади.
- Субсидия хабарномаси қанча вақт амал қилади?
Субсидия бериш ҳақидаги хабарнома 4 ой муддат амал қилади, бу дегани хабарнома чиққанидан бошлаб 4 ой ичида субсидияга уй сотадиган фирма топиб уйни сотиб олиш керак.
- Бошланғич тўлов ва кредит фоизи қанча?
Бошланғич тўлов уй-жой нархининг камида 15 фоизини ташкил қилади. Бошланғич тўлов учун давлат томонидан қайтарилмайдиган 33 млн сўмлик субсидия берилади.
Кредит фоизи банк томонидан мустақил белгиланади, бугунги кунда аксарият банкларда 18 фоиз.
Давлат томонидан эса 5 йил давомида кредитнинг 10 фоиздан кўп қисми қоплаб берилади. Масалан, кредит 18 фоиз бўлса, унинг 8 фоизи 5 йил давомидан давлат томонидан қопланади.
- Кредит миқдори чекланганми?
Ҳа, субсидия доирасида кредит Қорақалпоғистон Республикаси ва вилоятларда 327 млн 250 минг сўмгача, Тошкент шаҳрида эса 416 млн 500 минг сўмгача берилади
Уйнинг нархи юқоридаги нархдан қиммат бўлса ҳам субсидия берилади, бироқ бу ортиқча маблағни фуқаронинг ўзи тўлаши керак.
- Субсидия иккиламчи уйларга бериладими?
Йўқ, субсидия янги қурилган (“новостройка”) 4 ва ундан кўп қаватли ёки фуқарога ажратилган ерда қурилган уй (ҳовли)лар ҳамда уни реконструкция қилиш учун ажратилади.
Субсидия “ремонтсиз” қора сувоқдаги уйларга ҳам ажратилади, фақат шарти уй хоналарга бўлинган ва “ремонтга” тайёр бўлиши керак.
- Пропискаси бўлмаган жойдан субсидия олса бўладими?
Йўқ, субсидия фуқаронинг доимий яшаш жойи бўйича берилади.
Тошкент шаҳрида доимий яшайдиган фуқаролар Тошкент вилоятидан ҳам субсидия асосида уй олиши мумкин.
Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ичида яшайдиганлар бир туманидан бошқа туманда субсидия олиш мумкин.
Масалан, Самарқанд вилояти Оқдарё туманида яшаётган шахс Самарқанд вилояти Самарқанд шаҳридан субсидия олиши мумкин.Бироқ Тошкентдан ёки Жиззахдан ололмайди.
Шунингдек, субсидияга олинган уй кредити ва унинг фоизи тўловларига йўналтирилган МҲТEКМнинг 80 бараваригача
(78 млн 400 минг сўмгача) ойлик иш ҳақи даромад солиғига (12 фоиз) тортилмайди.
Дилмурод Ражабоев,
“Hudud24.uz” сайти колумнисти
