Бухоролик ижодкор Моҳигул Назаровани кўпчилик яхши танийди, ҳурмат қилади. Унинг Facebookдаги саҳифасида ёритилаётган ҳаётий ҳикоялар, постлар, контентлар аллақачон ўз ўқувчиларини топиб улгурган. Бир ҳафта бўлди, унинг “Фирибгарлардан эҳтиёт бўлинг, дўстлар ёки туғилган кун совғаси” дейилган пости ушбу мақолани ёзишга мажбур қилди.

“26-июль куни эрталаб туғилган куним ўтганидан кейин онамларни кузатгач, уй юмушлари билан банд эдим, телефонимга СМС хабари келди. Унда “Универсалбанк” мобиль иловаси орқали “Ипотекабанк”да расмийлаштирилган пластик картамдаги 4 миллион 914 минг сўм (қарийб беш миллион сўм) пулим ечиб олингани тўғрисидаги хабар экан. Бу меҳнат таътилимнинг пули ва йиғиб қўйган пуллар эди. Тўғрисини айтсам, бутун вужудимдан муздай тер чиқиб кетди. Яқинда иккиламчи кредитга уй олганман, болаларимнинг иккаласи ҳам шартномада ўқийди. Рангим оқариб, қотиб қолдим...

Бироздан кейин сал ўзимга келиб, “102”га, ундан кейин эса, “Ипотекабанк”нинг “Ишонч” телефонига қўнғироқ қилдим. Ҳатто вилоят ҳокими Ботир Зариповнинг телеграм каналига кириб, пластик картамдан пул ечиб олинганини ёзиб, ёрдам сўрадим. Телеграм каналидаги масъуллар аризам назоратга олинганини билдиришди.

“Ишонч” телефонига ишонч борми?

“Ипотекабанк”нинг “Ишонч” телефони орқали мен билан гаплашган қиз пулни ечиб олган “Универсалбанк” ходимлари билан боғланишни маслаҳат берди. Интернет орқали телефон рақамларини топиб, улар билан боғландим. “Универсалбанк”дагилар телеграм рақами бериб, ўша ерда ариза қолдиришим мумкинлигини, душанба кунигача аниқ жавоб беришларини айтишди. Худди шундай қилдим.

Душанба куни “Ипотекабанк”нинг Бухоро вилоят бўлимига бордим. Пластик картамдан бор пулим ечиб олинганини, шуни қоғозга чиқариб, тасдиқлаб беришларини сўрадим. Умид исмли банк мутахассиси мени эшитиб, компьютер орқали паспортим ва банк картам билан текширди ва пул ечиб олингани ҳақидаги хабарнома ҳали банкка келиб тушмаганини билдирди. У эртага тушликдан кейин келишимни, унгача Бухоро шаҳар ички ишлар бўлимига бориб, ариза беришим лозимлигини тушунтирди.

Шаҳар ички ишлар бўлимига бориб, навбатчига ариза қолдирмоқчи эканимни айтдим. Шу орада менга “Универсалбанк”нинг телеграм каналидан хабар келди. Унда айтилишича, Фарғона вилоятининг Бувайда туманидаги “Elegant servis tayd senter” деган корхона томонидан пулим ечиб олингани айтилган ва телефон рақами ҳам берилган эди. Дарров қўнғироқ қилдим. Жавоб берган эркак киши бу рақамни яқинда олганини, пул ечилишида алоқаси йўқлигини билдирди.

Навбатчи милиционерга телеграмдаги хабарларни кўрсатиб, кибержиноят бўлими ходимлари билан учраштиришини сўрадим. Аммо у мени ичкарига киритмади. Айтишича, бу каби жиноятлар жуда кўпайган экан, қачон аризамга навбат келса, ўзлари чақиришларини айтди. Ҳайронман, Телеграмимга ҳужум қилиниб, бузилса, омонатимни ишонган банкнинг ҳимоя тизими шу қадар кучсиз бўлса, ички ишлар идорасидагиларнинг иши кўп бўлса, кимдан нажот кутайлик?

Яқиндагина “Zamon” ахборот дастурида энди пластик карталардан пул ўғирланса, пластик карта қайси банкка тегишли бўлса, ўша банк ўғирланган пулни тўлаб бериши лозимлиги ҳақида бонг уришгани ёдимга тушиб қолди. “Ипотекабанк”ка бориб, шу ҳақда гапирсам, улар менга ўзга сайёраликка қарагандай қарашди ва бу шунчаки пиарлигини, банк ҳеч қачон ўғирланган пулни тўлаб бермаслигини айтишди”.

Бу нохуш воқеа тафсилоти билан танишиб, “Наҳотки, кундек равшан кўриниб турган муаммони бартараф қилишга банкларнинг кучи етмаса?” ёки “ички ишлар идоралари бировнинг дардига, фожиасига қачонгача лоқайдлик, беписандлик билан қарайди?” деган ҳақли саволларга дуч келасиз. Бу эътиборсизлик Абдулла Қаҳҳорнинг “Ўғри” ҳикоясини беихтиёр ёдга солади.

Қобил бобонинг кампири тонг қоронғисида хамир қилгани туриб, ҳўкизидан хабар олса, ҳўкиз йўқ, оғил кўча томондан тешилган… Қобил бобо яланг бош, яланг оёқ, яктакчан оғил эшиги ёнида туриб дағ-дағ титрайди, тиззалари букилиб-букилиб кетади, кўзлари жавдирайди, ҳаммага қарайди, аммо ҳеч кимни кўрмайди.

Ҳикоянинг давоми эсингиздами?!

Текинга мушук офтобга чиқмайди...(ми?)

Қобил бобо қўшниси – элликбошидан мадад кутади. Текинга мушук офтобга чиқмаслигини билган Қобил бобо ҳамёнини қоқиштириб, борини элликбошига беради, яна қанча дуо қилади. Элликбоши аминга хабар қилмоқчи бўлиб чиқиб кетади.

Кечқурун Қобил бобо аминнинг олдига борадиган бўлиб, “Қуруқ қошиқ оғиз йиртади, аминга қанча пул олиб борсам экан?” деб ўйга толади. Чол-кампир кенгашиб бир қарорга келишади.

Нажот сўраб борган Қобил бобога амин беписандлик билан “Ҳўкиз йўқолмасдан илгари бормиди? Қандақа ҳўкиз эди? Яхши ҳўкизмиди ё ёмон ҳўкизмиди? Яхши ҳўкиз биров етакласа кета берадими? Ўзи қайтиб келмасмикин?.. Биров олиб кетса қайтиб кела бер, деб қўйилмаган экан-да!” деган саволларни бериб, унинг устидан кулади.

– Қидиртирсакмикан-а? Суюнчиси нима бўлади? – дейди амин.

Бу диалогдан, умуман, “Ўғри” ҳикоясидан айрим банк мутасаддилари ва ички ишлар идораларидаги жанобларнинг хабари йўқлиги аниқ, деган хулосага келиш мумкин. Йўқса... Моҳигул Назаровага “Ипотекабанк”дан очилган банк пластик картаси, пулни ўғирлаган – Бувайда туманидаги “Elegant servis tayd senter” масъулияти чекланган жамияти ва “Универсалбанк” мобиль иловаси орқали ечилган пулнинг миқдори, вақти аниқ-тиниқ бўлса, бунинг нимаси қийин, нимани кутишаяпти экан, деб ўйланиб қоласиз.

Қобил бобо элликбошига, аминга, тилмочга, приставга нажот сўраб бориб, бор-будидан айрилади. Аммо ҳўкиз топилмайди. Қобил боболар ҳозир йўқ дейсизми? Моҳигул Назарованинг дарди ҳам Қобил бобоникидан кам эмас.

Пули “ўғирланган”, ўз юртида ўз замондоши, ўз миллатдоши томонидан “таланган” М. Назарованинг айтишича, ўша воқеадан кейин икки марта Бухоро шаҳар ички ишлар бўлимига борган. Жавоҳир исмли ички ишлар ходимининг қабулида бўлиб, бўлган воқеани баён қилиб, ариза ва тушунтириш хати ёзиб берган, барча тўпланган маълумотлардан уни хабардор қилган. Орадан икки кун ўтиб, ўтган ҳафта ўрталарида вилоят ИИБ дан қўнғироқ қилиб, ўзини Отабек деб таништирган йигит унинг аризасини назоратга олганини айтиб, ундан қўнғироқ қилиб, аризанинг натижасини суриштириб туришини тайинлайди.

– Ҳафта охирида қўнғироқ қилганимда, – дейди Моҳигул – пулимни ечиб олган пластик карта “блок” қилишга берилганини айтишди. “Тезкорлик”ни қаранг. Орадан бир ҳафта ўтиб, ўғрининг пластик картаси “блокланибди”...

Дарҳақиқат, “тезкорликни” қаранг. Қилни қирқ ёрадиган ҳуқуқ- тартибот идоралари ходимлари, наҳотки, бу ишни пайсалга солмай ҳал қилишга қодир бўлмаса?! Шундай ахборот технологиялари ривожланган замонда-я?!.

Моҳигул Назарованинг “Бош прокуратура ва Ички ишлар вазирлигининг “Ишонч” телефонларига тушиш амримаҳол. Ёки айни сизнинг навбатингиз келган пайтда, узиб ташлайди. Президент порталига ёздим. Ҳозирча натижа йўқ. Маблағларимизни эҳтиёт қилолмайдиган, “Мижоз банк учун эмас, банк мижоз учун” шиорини аллақачон унутган ёки тескарисига талқин қилаётган банклар ва ўғирликларни фош қилишда лоқайдлик қилаётган ички ишлар идоралари бизга нима учун керак?” деб ёзғиришида ҳам жон бор.

Ишқилиб, Моҳигул Назарованинг ўғирланган салкам 5 миллион сўм пули Қобил бобонинг йўқолган ҳўкизидек топилмай қолмасин! Ички ишлар идоралари ва тегишли банк мутасаддиларидан садо чиқмаса, ким ўғрилигини шунда биламиз!
 

Маруса ҲОСИЛОВА,
 журналист